Milli Eğitim Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı ve Gençlik ve Spor Bakanlığı ortasında gerçekleştirilen Çevreme Hassasım, Değerlerime Sahip Çıkıyorum Projesi’nin (ÇEDES) hayata geçirilmesinin akabinde ve seçimler sonrasında Eskişehir başta olmak üzere İzmir’deki 842 okulda da ‘manevi danışman’ ismiyle okullarda imam, vaiz ve müezzin görevlendirilmesi uygulanmasına yansılar devam ediyor. İzmir Vilayet Eğitim Müdürlüğü ve Vilayet Müftülüğü ortasında imzalanan protokolle vilayetteki 2 bin 496 okulun 3’te 1’ine; yani 842 okula imam görevlendirmesi yapıldı. Eğitim-Sen İzmir Şubeleri hususla ilgili Vilayet Ulusal Eğitim Müdürlüğü ile temasta bulundu. Bilim Sıhhat Haber Ajansı’nın edindiği bilgiye nazaran; projede ve görevlendirmelerde vilayet ulusal eğitim ve müftülük ölçeğinde geri adım atılması ile ilgili bir durumun kelam konusu olmadığı öğrenildi. 

İzmir’deki Protestolara Geniş Kapsamlı Katılım

İzmir’deki okullara ‘manevi danışman’ ismi altında imam, vaiz ve müezzin görevlendirmesi ile ilgili Eğitim-Sen İzmir Şubeleri Konak’ta bir hareket gerçekleştirdi. ‘Laik Bilimsel Eğitime Alışılmamış Uygulamaları Reddediyoruz’ bahisli basın açıklamasına; Eğitim ve Bilim İşçileri Sendikası (Eğitim-Sen), Tüm Öğrenci Velileri Dayanışma Derneği (Öv-Der), Öğrenci Veli Derneği (Veli-Der), Yeni Nesil Köy Enstitülüler Derneği, Halkevleri Toplumsal Haklar Derneği, Alevi Bektaşi Federasyonu, Demokratik Alevi Dernekleri, Pir Sultan Abdal Kültür Derneği, Alevi Kültür Dernekleri, Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı da iştirak gerçekleştirdi. Konak’ta gerçekleştirilen harekette yapılan basın açıklamasında, Türkiye’de siyasi iktidarın eğitim sistemini siyasal-ideolojik gayeleri doğrultusunda, dini kural ve referanslara nazaran biçimlendirme isteği vurgulanıp, yetkili pozisyonlardaki bireyler tarafından sıklıkla söz edildiği vurgulanarak, “Laik Bilimsel Eğitime Ters Uygulamaları Reddediyoruz” sloganları atıldı. Laik eğitim vurgusunda bulunan Eğitim-Sen ve öteki iştirakçiler, “Dini ve manevi kıymetleri merkeze alan ÇEDES Projesi, faal bileşeni din referanslı kurumlar olması nedeniyle laik-bilimsel eğitim anlayışına ve eğitim bilimlerine karşıt bir çerçevede hazırlanmış ve uygulanmaya başlamıştır. Bu proje kapsamında, Ulusal Eğitim Bakanlığı ve Gençlik ve Spor Bakanlığı hem programa katkı sağlayan hem de “temsilci öğretmen” kanalıyla öğrencileri bulan ve kamu yerlerini kullandıran kurumlar olarak fonksiyon görmektedir. “Öğrencilere ulusal, manevi, ahlaki, insani ve kültürel kıymetlerimizin benimsetilmesi gayesiyle tüm lise, ortaokul, ilkokul ve anaokulları ile vilayet merkezi ve ilçelerde bulunan tüm cami ve Kur’an kursları”nı kapsayan proje, Ulusal Eğitim Müdürlükleri ve Diyanet İşleri Başkanlığı’na bağlı vilayet müftülükleri aracılığıyla okullara öğrencilerin kelamda ‘manevi gelişimini desteklemek’ maksadıyla ‘manevi danışman’ görevlendirmelerinin önünü açmaktadır. Bu bağlamda pedagojik eğitimi bulunmayan vaiz, imam hatip, Kur’an kursu öğreticileri, İzmir ve Eskişehir başta olmak üzere çeşitli vilayetlerde görevlendirilmeye başlanmıştır. Protokolde tabir edildiği biçimiyle, “öğrencilerin moral ve motivasyonlarını artırıcı rehberlik hizmetlerinde bulunan” ‘manevi danışman’lara atfedilen kimi fonksiyonlar dört yıllık eğitim fakültesi mezunu ruhsal danışmanlarla, aslında yıllardır sürdürülmektedir” denildi. 

“MEB Yürütme ve Kontrol Vazifesini İhlal Etmektedir”

Ortak basın açıklamasında 1739 sayılı Ulusal Eğitim Temel Kanunu’nun 56. Hususuna nazaran “Eğitim ve öğretim hizmetinin, bu kanun kararlarına nazaran Devlet ismine yürütülmesinden, nezaret ve kontrolünden Ulusal Eğitim Bakanlığı sorumludur” ibaresi hatırlatılarak ÇEDES Projesi, 1739 sayılı kanuna muhalif olarak eğitim hizmetinin yürütülmesini, gözetilmesini ve denetlenmesini Diyanet İşleri Başkanlığı ve Gençlik ve Spor Bakanlığı ile paylaşarak nezaret, yürütme ve kontrol misyonunu ihlal etmektedir. MEB, böylelikle okulların çocuğun üstün faydası ve kamu faydasına fonksiyon görme niteliğini sekteye uğratmaktadır” cümleleri kuruldu.

“Öğrenciler ve Okullar Dini Eğitim Anlayışıyla Siyasallaştırılmaktadır”

ÇEDES Projesi kapsamında öğrencilerin hem okulda hem de okul dışı ve yaz tatillerinde geçirdiği vakitlerin ele geçirilerek, okul ve öğrenciler dini referanslı eğitim anlayışı ile siyasallaştırılmaktadır açıklaması yapan Eğitim-Sen İzmir Şubeleri, “Sorumlu kurumlarca gereğince denetlenmeyen, kamusal alana açık olmayan bu alanlarda çocuğa yönelik hayat hakkı ihlali, fizikî şiddet, ekonomik şiddet ve çocuk ihmali ve istismarı olaylarını kamuoyu yakından gözlemlemiştir. Eğitimin bütün kademelerinde eğitimin niteliğini yükseltmek, çocukların özgür ve sağlıklı bireyler olarak yetiştirilmesi için somut adımlar atılması gerekmektedir. Lakin MEB, bugüne kadar yaptığı üzere, din ve inanç alanı üzere son derece hassas bir mevzuda “tek din, tek mezhep” yaklaşımıyla hareket ederek okullarda öğrencilere dini ve manevi pahaları aktarmayı kendisine vazife edinmiştir. ÇEDES Projesi iktidarın eğitim sistemini siyasal-ideolojik çizgisi ve dini-kültürel gereksinimleri doğrultusunda biçimlendirme maksadının son örneği olarak karşımıza çıkmaktadır. Hiçbir toplum birbirinin birebir ve büsbütün tıpkı düşünen, tıpkı inancı paylaşan, birebir ‘manevi değerleri’ benimsemiş insanlardan oluşmamaktadır” vurgusu yaptı.

“Laiklik Anlayışın Gerekleri İhlal Edilmektedir”

Laiklik anlayış gereği farklı, inanç, niyet ve bedeller karşısında tarafsız olması gereken bir devletin, yalnızca bir dinin ve mezhebin öğretilerini, yalnızca aşikâr bir inancın benimsediği manevi pahaları tüm okullarda ‘tek doğru’ olarak öğretmeye çalışmasının yanlışsız olmadığına dikkat çekilen açıklamada şu cümleler yer aldı: “Doğru bir uygulama olmadığı üzere, farklı inançtan öğrencilere yönelik açık bir dayatma ve ayrımcılıktır. Eğitim kurumlarının rastgele bir biçimde dini içerikli proje ve aktifliklerin yeri haline getirilmesinin okullara ve eğitim sistemine olumlu manada en küçük bir katkısının olmadığı açıktır. Okullarımız, farklı inanç kümelerinin her birinin eşit bedelde görülmesi gereken, hiçbir öğrencinin inancı ya da felsefi niyeti nedeniyle ayrımcılığa uğramadığı kurumlar olmak zorundadır. Öğrencilerin inancı ya da kimliği nedeniyle ötekileştirilmesine ve ayrımcı uygulamalarla karşı karşıya kalmasına neden olacak her türlü teşebbüse son verilmelidir. Laikliğin varlığı, din ve mezhep farklılıkları üzerinden farklı inançtan ve mezhepten insanların birbiriyle çatışmalarına son vermek, her inancın kendisiyle ve başka inançlarla eşit haklar temelinde bağ kurmasını garanti altına almak açısından değerlidir. Değişik din, mezhep, inanç ve dünya görüşünden insanların gerçek manada “eşit yurttaş” olarak kabul edilmesi, devletin bütün inançlara eşit aralıkta ve tarafsız yaklaşmasına, günlük ömrün her alanında okulda, üniversitede, işyerinde, sokakta, farklı kimlik, inanç ve dünya görüşleri ortasında ayırım yapılmamasına bağlıdır. ÇEDES projesi bu tarafıyla hem laikliğe hem de laik eğitim anlayışına temelden karşıtlıklar içeren bir düzenlemedir.”

“Mücadelemizi Kararlılıkla Sürdüreceğiz”

Eğitim-Sen İzmir Şubeleri ve başka bileşenler, Türkiye’de eğitim siyasetlerinin merkezinde yer alan “tek din, tek mezhep” anlayışının, farklı kimlik ve inançlara karşı önyargıları canlı tutan ve milliyetçilik temelinde yükselen resmî ideolojiyi besleyen ‘manevi kıymetler eğitimi’ uygulamasının okullardan başlayarak ülkede yaratılan kutuplaştırmayı derinleştirmesinin kaçınılmaz olduğuna işaret etti. Basın açıklamasında, “Böylesi bir uygulama hem çocukların sağlıklı gelişiminin hem de eğitim sisteminde eşit, özgür ve bilimsel niyetin ilerlemesinin önünde kıymetli bir pürüzdür. Ulusal Eğitim bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı ve Gençlik ve Spor Bakanlığı, şahsen iktidar eliyle hayata geçirilen ve birbirinden başka olması gereken eğitim alanı ile inanç alanlarının birbirine karıştırılmasına yönelik ÇEDES ve gibisi uygulamalardan derhal vazgeçmelidir. Çocuklarımız, ÇEDES ve gibisi projelerle siyasi iktidarın siyasal-ideolojik gayelerinin modülü haline getirilemez! Bu mevzuda eğitim işçileri başta olmak üzere, öğrencilerimizi, velilerimizi ve demokratik kamuoyunu birlikte hal almaya ve ortak gayrete davet ediyoruz. Aşağıda isimlerini belirttiğimiz kurumlarımız olarak okulları dini referanslı faaliyet ve aktifliklerin değil, laik ve bilimsel eğitimin yerleri olması için yürüttüğümüz çabamızı kararlılıkla sürdüreceğimizin bilinmesini istiyoruz” tabirleri yer aldı. (BSHA – Bilim ve Sıhhat Haber Ajansı)